2021 το έτος… ρέκβιεμ του ποδοσφαίρου
Έπεσε η αυλαία των δύο μεγαλύτερων ηπειρωτικών ποδοσφαιρικών Διοργανώσεων και μαζί τους ήταν σαν να έμπαινε η ταφόπλακα, η σφραγίδα σε ένα πιστοποιητικό θανάτου που η έκδοσή του απλώς εκρεμούσε εδώ και κάμποσα χρόνια. Είδαμε ένα Euro κι ένα Copa America που μας έχουν κάνει να ψάχνουμε με το μικροσκόπιο να βρούμε το θέαμα εκείνο, που άλλοτε το είχαμε για… ψωμοτύρι. Να αναζητάμε το όμορφο, το γρήγορο, το επιθετικό ποδόσφαιρο. Να νοσταλγούμε τις προσωπικές ενέργειες του μάγου με τα γλυκά πόδια, που με κάθε ντρίμπλα που έσκαγε, φίλευε τον αμυντικό κι από 3 κουτιά Depon… Πού είναι ρε εκείνες οι ιστορικές μορφές του αθλήματος, που έστω και στα τελευταία τους παίζοντας… «καφενείο», αρκούσε μία τους κίνηση για να ξεσηκώσουν τον κόσμο στις εξέδρες; Βγήκε πρώτος σκόρερ 5 τέρματα (εκ των οποίων τα 6 με πέναλτυ) ο Ρονάλντο, παίζοντας καφενείο και ψάχνω να θυμηθώ άν ’ αυτό το Euro έκανε κάτι… Κάποια ενέργεια που ν’ αφήσει έστω το στίγμα του, πρίν κι αυτός αποσυρθεί για να ασχοληθεί με τα διαφημιστικά της… Rexona και της Adidas; Να μην μιλήσω για Μέσσι που έδειξε την… κλάσση του, σ’ εκείνο το tete-a-tete στον τελικό, που ο Θεός ο ίδιος να παρέμβει δεν χάνεται… Τα ίδια όμως ισχύουν και για τον Kane, αλλά και για τον Griezman, τον Busquets και για τόσους άλλους, που αν και νεότεροι, δεν έχαν κάτι καλό να επιδείξουν.
Πού στα κομμάτια εν έτη 2021, εξαφανίστηκε το πρότυπο του φαντεζί παικαταρά; Εκείνου που θα έκανε την ασίστ με τακουνάκι, που δεν θα μάσαγε να οριζοντιωθεί με τις τάπες των αντιπάλων για να πιάσει την κεφαλιά-ψαράκι… Μα κυρίως: όλους αυτούς τους… «πρωταγωνιστές» των δύο Διοργανώσεων που είδαμε, θα τους θυμάται κανείς 10 χρόνια από σήμερα; Πού είναι το κλασσικό εκείνο «10άρι» που λέγαμε, το μυαλό και η φαιά ουσία της κάθε ομάδας, ο άνθρωπος που «όλα πέρναγαν απ’ τα πόδια του»;
Ή μάλλον ποιοί είναι οι προπονητές εκείνοι που με την φιλοσοφία του… «μεταρρυθμιστή του ποδοσφαίρου», κατήργησαν ουσιαστικά αυτή τη θέση, να τους κρεμάσουμε όλους στις πλατείες και να τους αφήσουμε εκεί να σαπίσουν, μέχρι να μην αφήσουν ούτε τρίχα επάνω τους τα κοράκια…
Θα το ξαναπώ: όταν ο Ζιντάν αποχαιρετούσε την ενεργό δραση, ήμουνα πεπεισμένος ότι επρόκειτο για το σημείο αναφοράς, το οποίο θα άλλαζε οριστικά το άθλημα.
Δεν είχα άδικο… Με μία διαφορά: ήταν η αποχώρηση του Ινιέστα τελικά, αυτή που έκλεισε την πόρτα πίσω της, στο ποδόσφαιρο έτσι όπως το ξέραμε… Κι έτσι όμορφα, αθόρυβα και με ταπεινότητα, με μία λιτή ανακοίνωσή του, ο Καστιλλιάνος τότε, έλεγε για πάντα «αντίο» σε Barcelona και “Furia Roja”, έτσι εξίσου σιωπηρά και χωρίς να το καταλάβουμε, το ποδόσφαιρο έπεφτε στη δίνη ενός εκνευριστικού… αλτσχάιμερ. Όχι γιατί δεν άφηναν τα αποτυπώματά τους στο χόρτο, οι σχάρες του Ζινεντίν ή του Αντρές, αλλά γιατί με την αποχώρησή τους, ήταν σαν να ξερίζωνε κανείς από το άθλημα, τον εγκέφαλό του. Το σπορ, δεν θα θυμόταν τίποτα πια από την πεμπτουσία του κι εμείς θα θυμόμασταν το παρελθόν και θα θέλαμε να ξεχάσουμε το παρόν…
Κακά τα ψέμματα: από την ώρα που στους πάγκους έκατσαν αμυντικογενείς προπονητές και η φιλοσοφία του «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» έγινε το λάβαρο, το άθλημα έχασε τη μαγεία του. Έχασε εκείνη τη… χρυσόσκονη που το περιέβαλε, βρε αδερφέ… Το συστατικό εκείνο που σε καθήλωνε στον δέκτη σου, γιατί ήξερες ότι υπήρχε ένας Ροναλντίνιο, ένας Τότι, ένας Μπέκαμ, ένα «φαινόμενο», ένας Τρέβορ Φράνσις, ένας Καντονά, ένας Βαν Μπάστεν, που θα σε έκαναν με μία τους κίνηση να τους συζητάς μία ολόκληρη εβδομάδα, σε καφετέριες, σε συναντήσεις με φίλους, ακόμα και πάνω στην ερωτική πράξη τους σκεφτόσουνα! Τί να λέμε τώρα…
Πού πήγε λοιπόν όλη αυτή η μαγεία;
Πού χάθηκε;
Βάζεις να δεις Euro και είναι σαν να πηγαίνεις την οικογένεια στην Ντίσνεϋλαντ και αντί για τον Μίκυ και τον Ντόναλντ, να ανοίγουν οι πόρτες του πριγκηπόκαστρου και να βγαίνει από μέσα το ρεμάλι της Φωκίωνος Νέγρη και ο Σπύρος Καλογήρου με τον σουγιά-πεταλούδα στο χέρι, έτοιμος να ξεφλουδίσει τον Κούρκουλο.
Περιμέναμε κάποτε το Βραζιλία-Αργεντινή (όχι σε τελικό, απλή αναμέτρηση) και δεν βλέπαμε την ώρα να «βιδωθούμε» μπροστά στο σαχλοκούτι, να απολαύσουμε μπάλα. Είδαμε αυτή τη χρονιά τις συγκεκριμένες Εθνικές σε έναν τελικό και νόμιζες ότι παίζανε μόνο οι φανέλες… Σιχάθηκα (και) τον Μέσσι, που δεν μπορούσε να πάρει τα πόδια του, αλλά ήδη ονειρεύεται ως παίκτης -και άτυπος προπονητής που είναι- την κατάκτηση μουντοκόπας του χρόνου…
Έκρυψα το πρόσωπό μου, μπροστά στην γύμνια της Βραζιλίας, που βολόδερνε, καταπλακωμένη κάτω από τα μπάζα που οι σύγχρονες… «ευφυίες» της, θάψανε το “jinga” και χαμένη πίσω από την άχλη του θρύλου, που την είχαν καταδικάσει οι διάδοχοι όλων αυτών των προπονητών και παικτών της κακιάς ώρας. Έβγαλα όμως το καπέλο στον Νεϋμάρ. Μπορεί να μην τον τοποθετούνε στην ίδια μοίρα με Μέσσι και Ρονάλντο, όμως το παληκάρι αυτό, άν του στίψεις τη φανέλα, ξεδιψάς από τον ιδρώτα του και άν μη τί άλλο, έσκασε και 5 ντρίμπλες, έτρεξε, πάλεψε, ξεθηκάρωσε τον τσαμπουκά του εκεί που έπρεπε, «χόρεψε», σε σημείο που έλεγες: «Αυτός μάλιστα! Μπορεί (ακόμα) να φοράει την πεντάστερη φανέλα…»
Οι ηθικοί αυτουργοί ενός προαναγγελθέντος θανάτου…
Κατά την ταπεινή μου άποψη, η τελευταία φορά που είδαμε αυτό που λέμε «καλή μπάλα» και που θαυμάσαμε μιά πληθώρα ποδοσφαιρικών αστέρων, ήταν το μουντιάλ του 2002. Από εκεί και μετά, μπαίνουμε σε μία ποδοσφαιρική έρημο, την οποία διανύουμε μέχρι σήμερα και που κατά καιρούς, συναντάμε είτε κάποια μικρή όαση, είτε στα πεταχτά κάποιους… αντικατοπτρισμούς των επιθυμιών μας, να δούμε αυτό που μας έκανε να λατρέψουμε αυτό το άθλημα…
Δεν θα πάω πολύ πίσω: θα μείνω στις 2 τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα, που άφησαν πίσω τους, μιά εξαιρετικά μεγάλη, μα κυρίως μιά ισχυρή παρακαταθήκη για την επόμενη γεννιά. Αποτέλεσμα αυτής, ήταν τα πρώτα 10 χρόνια της νέας χιλλιετίας, να πάνε στον… αυτόματο, με όση φόρα είχαν πάρει από εκείνες τα πρώτερες… μελωμένες δεκαετίες. Τότε, στις αρχές του νέου αιώνα, ήταν που μπήκαν οι τελευταίες πινελιές στον καμβά του θεάματος και της φαντασίας… Κι όταν τέλειωσε όλο αυτό το… «καύσιμο» που είχαν πάρει (δανεικό στην ουσία κι αυτό) από εκείνα τα χρόνια, ξεψύχησαν τόσο άγαρμπα που δεν έγιναν καν ανάμνηση… Έγιναν κάτι ΠΟΛΥ χειρότερο ποδοσφαιρικά: γίνανε ΠΑΡΑΜΥΘΙ. Από αυτό που διηγείσαι στους σημερινούς νέους τί έβλεπες τότε και δεν σε πιστεύουνε…
Αντιπαραβάλλοντας: στέκεσαι μπροστά την ΤΟΥ-ΒΟΥ σήμερα και βλέπεις κάτι ΤΟΥβλα με κοιλιακούς-φέτες και κάτι ΒΟΥβάλια με κάτι σβέρκους που άνετα σουλατσάρει οδοστρωτήρας επάνω τους, να παίζουν… μπάλα. Προσπαθώ να βάλω αυτά τα ματς στο ζύγι, με τα αντίστοιχα παλαιότερων Διοργανώσεων. Με τίποτα! Θυμάμαι παίκτες εκείνων των όχι και τόσο μακρινών εποχών, να σκάνε δυό ντρίμπλες και ν’ αλλάζεις 3 σώβρακα πρίν το ημίχρονο, γιατί τα είχες κάνει… περλέ. Και σήμερα βλέπω κάτι ντουλαποειδή να τρέχουν πάνω-κάτω ανούσια και χωρίς αποτέλεσμα λες και ανταγωνίζονται στο ποιός έβαλε πίσω του τον περισσότερο… νέφτη.
Ήθελα να ’ξερα τί αχταρμάδες ουσιών τους ποτίζουνε αυτούς τους έρμους τους ποδοσφαιριστές τους και τρέχουν σαν αφιονισμένοι… Και ηθικοί αυτουργοί στον φόνο (όχι μονο του αθλήματος, αλλά και των ποδοσφαιριστών που ταβλιάζονται και ενίοτε αποδημούν πρός Κύριον, πρίν καλά-καλά γευτούν τη ζωή), δεν είναι αλλοι από την U.E.F.A. και την F.I.F.A. Και μετά… μετά, με κροκοδείλια δάκρυα αναρωτιώνται υποκριτικά: «Τί έχουν τα έρμα και ψοφάνε…».
Πώς θα κρατήσουν όμως στο άθλημα ενεργούς, τους λιγοστούς δεινόσαυρους που του απέμειναν; Αυτοί πουλάνε (ακόμα) και τους κρατάνε με νύχια και με δόντια σε ηλικίες… συντάξιμες. Είπαμε όμως, το προϊόν πρέπει να συνεχίσει να πουλάει… Με κάθε τίμημα!
Τα… «νόμιμα» αναβολικά, οι επιτρεπόμενες (και μη) ουσίες, τα κοκταίηλ, έχουν την τιμητική τους πλέον στο άθλημα. Έσκασε ο φουκαράς ο Έρικσεν. Ήταν ο μόνος όλα αυτά τα χρόνια; Η Διεθνής Ομοσπονδία όχι απλώς ξέρει τί γίνεται, αλλά κάνει και τα στραβά μάτια, ακόμα και στη χρήση των απαγορευμένων ουσιών. Γιατί πολύ απλά, από τη στιγμή που οι εποχές των παχιών αγελάδων (τότε δηλαδή που δεν ήξερες ποιόν να αφήσεις έξω από μία ομάδα), παρήλθαν ανεπιστρεπτί, το «προϊόν» πρέπει να επιβιώσει πάση θυσία και με οποιοδήποτε τίμημα! Και μην ακούσω τις γνωστές δικαιολογίες ότι δεν μπορούν να κάνουν τεστ για αναβολικά σε τόσους παίκτες, γιατί για τον κοροϊδοϊό τα κάνουνε ακόμα και στις… προπονήσεις. Με δυό λόγια: η Ομοσπονδία είναι βουτηγμένη μέσα στις… αμαρτίες, που έχουν καταδικάσει το ποδόσφαιρο να βιώνει 20 χρόνια τώρα, την κόλασή του και η F.I.F.A. είναι ο βασικός υπεύθυνος όλου αυτού του τραγέλαφου!
Βλέπεις σήμερα, όλα αυτά τα νεαρά παληκάρια, κατάστικτα από τατουάζ, που περισσότερο θυμίζουν μέλη Μεξικάνικου καρτέλ παρά αθλητές και αναρωτιέσαι: ποδόσφαιρο βλέπεις ή την σειρά που διηγείται τη ζωή του Πάμπλο Εσκομπάρ; Πες με «κομπλεξικό» ή ό,τι άλλο θες. Μικρό το κακό. Δεν θα αλλάξει κάτι. Η ουσία παραμένει: στις παλιές καλές εποχές, δεν χρειαζόταν να θυμίζεις… ταπισερί από το Λούβρο του 17ου αιώνα, για να θεωρηθείς «καλός ποδοσφαιριστής» και να τραβήξεις πάνω σου το ενδιαφέρον του φίλαθλου κόσμου. Ό,τι ήσουν το έδειχνες μέσα στο τετράγωνο που σχημάτιζε ο ασβέστης!
Βλέπω κάτι παληκάρια «χτισμένα», που θυμίζουν γιαπιά σε αντιπαροχή και δεν αντέχω να μη ρωτήσω εσένα, ναί εσένα που είσαι αρρωστάκι με το άθλημα και που παίζει στα στατιστικά της αγαπημένης σου Εθνικής, να κοντράρεις ακόμα και τον Σωτηρακόπουλο: υπήρχε ποτέ περίπτωση, ένας Λουκάκου 2 μέτρα μπόι και 102 κιλά, για παράδειγμα, να παίξει δίπλα στον μάγο Ίαν Ρας, στον «μαέστρο» Ντελ Πιέρο, στον αέρινο Ζίκο, στον δεξιοτέχνη Κένυ Νταλκγλις, στον αθόρυβο Πολ Μπράιτνερ ή σε μία ομάδα που θα είχε μέσα έναν Ταρντέλι, έναν Μαρσέλο Σάλας, έναν Μπλαχίν, έναν Όλσεν, έναν Στόιτσκοφ, έναν Βαν Νίστελροϊ, έναν Ρομάριο Φαρίας, έναν Ντελ Πιέρο, έναν Λίνεκερ;
Το ποδόσφαιρο θα ξεψυχήσει στην κινούμενη άμμο του Κατάρ…
Ξέρετε… περιμένω με μεγάλη περιέργεια να δω του χρόνου, το Μουντιάλ… Χωρίς πλάκα τώρα: θα ξεροσταλιάζουμε να αναζητάμε στις ερήμους του Κατάρ, ένα παίκτη-όαση, αλλά αντί του Μεσσί(α) που περιμέναμε όλα αυτά τα χρόνια να αναστήσει το ποδόσφαιρο, θα βλέπουμε όλα αυτά τα γερόντια, με τις γλώσσες πεταμένες έξω, να αγκομαχούν να σταθούν στα πόδια τους, κάτω απ’ την αφόρητη ζέστη των αμμόλοφων και υπό τη σκιά των πετρελαιοπηγών.
Για ποιούς θα στρογγυλοκαθόμαστε μπροστά στον τηλεοπτικό μας δέκτη αλήθεια…
Για τον 35χρονο (τότε) κοντό που δεν έχει αξιωθεί να δικαιώσει σε επίπεδο Εθνικής, ούτε τις προσδοκίες της χώρας του, ούτε τ’ όνομά του; (γιατί άν δεν έχεις μουντοκόπα στα μπαγκάζια σου, δεν φτουράς όταν είσαι σ’ αυτό το επίπεδο…).
Για τον 37χρονο (τότε) loser που ξέρει μόνο να ξεσπάει σε διαφημιστικές πινακίδες, ανυποψίαστους οπαδούς, δημοσιογραφικά μικρόφωνα, διαιτητές, μέχρι και… περιβραχιόνια;
Ή μήπως για τον Ουγκαγκού-μπουβγι τον… Ελβετό των Καντονιών, τον Καγκαγκου-μπιρλιγακά (Ιγγλέζο κι αυτός από το Σόχο ντε…), τον Παριζιάνο Ντουμπου-ντουμπουζά και τον Ικμπεγιέγκε-Ιταλό απ’ την… Κυψέλη;
Δεν έχω τίποτα με το χρώμα, ούτε με τη ράτσα, ούτε με τη φυλή του καθενός. (Με τις ιδιαίτερες αντιμετωπίσεις όμως ναί, έχω). Αντιθέτως, πιστεύω ότι το πάντρεμα διαφορετικών Σχολών ποδοσφαίρου, θα ήταν ευλογία για το άθλημα, φτάνει μόνο να μην είχε γίνει τόσο ανεξέλεγκτα… Αρκεί να είχανε τιμήσει το μέτρο. Να είχε τηρηθεί η σωστή… δοσολογία στις μεταγραφές, γιατί στην ουσία αποτελούν… διηπειρωτικές συνδιαλλαγές ποδοσφαιρικών νοοτροπιών! Πώς όμως θα μπορούσε το σπορ, να γίνει εξαγώγιμο ως… «προϊόν» που είναι; (ΞΑΝΑ εν ολίγοις η F.I.F.A. και οι αποφάσεις της στο κάδρο…).
Κι αν περιμένω με έκδηλη περιέργεια το Παγκόσμιο Κύπελο του Κατάρ, με διπλή αγωνία είναι που αναμένω το μεθεπόμενο, του 2026, το οποίο άν και θα πραγματοποιηθεί στη Β. Αμερική, ΕΚΕΙ είναι που θα αναδειχθεί η πραγματική έρημος του ποδοσφαίρου και θα γίνει η κινούμενη άμμος που θα το καταπιεί ολοκληρωτικά. Γιατί αν περιμένετε να ξεπεταχτούν νέα αστέρια και νέοι εκπρόσωποι του αθλήματος, είστε γελασμένοι! Άν είχαν έτσι τα πράγματα, αυτοί θα είχαν ήδη αρχίσει να ξεπροβάλλουν… Το άθλημα φαντάζει σαν έρημος που χαρακτηρίζεται από μίά… λειψυ(αν)δρία, που όμοιά της ΔΕΝ έχει γνωρίσει ποτέ στο παρελθόν.
Καταλάβατε τώρα, γιατί έλαβε χώρα πρόσφατα αυτή η κίνηση αμφισβήτησης της U.E.F.A. (αρχικά) και γιατί ο Φλορεντίνο Πέρεθ της E.S.L. μίλησε για ανάγκη… διάσωσης του ποδοσφαίρου; Αντιλαμβάνεστε ότι αυτή η πρωτοβουλία θα φτάσει να απειλήσει μέχρι και τα -ήδη σαθρά- θεμέλια της ίδιας της F.I.F.A. κάποια στιγμή; Όχι, δεν είναι οι οικονομικές απώλειες του κορωναϊου, που ώθησαν σ’ αυτήν την κίνηση. Είναι το σαράκι που έχει καταφάει τις τελευταίες δύο δεκατίες τα θεσμικά όργανα του ποδοσφαίρου και το άθλημα χρειάζεται ένα γερό restart, για να επανέλθει.
Κι άν αυτή η επανακίνηση, δεν ξεκινήσει όχι από τη δομή και την οργάνωση των Ομοσπονδιών, αλλά πρωτίστως από τους Κανονισμούς με τους οποίους διεξάγονται οι αγώνες εντός γηπέδου, ώστε το άθλημα να ξαναβρεί την παλιά του αίγλη, να αναστηθεί η επιθετική φύση του, να κυλήσει στις φλέβες του ξανά το θέαμα, να μεταγγιστεί η μαγεία εκείνη που καθήλωνε το κοινό σε εξέδρες και σε τηλεοράσεις, τότε ξεχάστε το, το ποδόσφαιρο όπως το ξέραμε… (μιά και καλή!). Για όποιον δεν το αντιλήφθηκε: ΑΥΤΟ ήταν το μήνυμα του Euro και του Copa America για το 2021…
El Comandante
