Copa America: Τα 50 πράγματα που θα’πρεπε να γνωρίζεις για την αρχαιότερη ποδοσφαιρική Διοργάνωση (El Comandante)
Αποτελεί τον αρχαιότερο ποδοσφαιρικό θεσμό του πλανήτη, έχοντας χαρίσει αμέτρητες συγκινήσεις σε ένα κοινό που στην αμερικάνικη ήπειρο, παραμένει πιστά φανατικό και θρησκόληπτα προσηλωμένο σε αυτό, εδώ και 100 και πλέον χρόνια.
Ωστόσο στους κόλπους της ποδοσφαιρόφιλης κοινότητας της Ευρώπης, δεν έχει λάβει την θέση που του αξίζει. Κάτι η απόσταση από την γηραιά ήπειρο, κάτι η αστάθεια ως προς τις ημερομηνίες διοργάνωσής του, κάτι η προτίμηση του κοινού στον θεσμό του Euro, το έχουν φέρει σε δεύτερη μοίρα στη γηραιά ήπειρο.
Κι όμως στην υπεραιωνόβια πορεία του, δεν έχει στιγμή πάψει να αποτελεί την πιο αντιφατική ποδοσφαιρική Διοργάνωση. Την Διοργάνωση στην οποία η επιστήμη της στατιστικής έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά με τον αριθμό ατομικών και συλλογικών (πότε θετικών και πότε αρνητικών) ρεκόρ που έχουν λάβει χώρα, και που στους κόλπους της έχουν ζυμωθεί παραδόσεις που έχουν κρατήσει δεκαετίες ολόκληρες, δημιουργώντας τον θρύλο που θέλει τους μικρούς να νεκρανασταίνονται από τις στάχτες τους και τους «μεγάλους» να χάνουν με έναν ανεξήγητο τρόπο, τον αέρα του φαβορί.
Το Κύπελλο που θάβει τους… θρύλους
Ένα Κύπελλο που ως τρόπαιο έχει από μόνο του, τη δική του ιστορία. Αγοράστηκε από το φημισμένο κοσμηματοπωλείο του Buenos Aires, “Casa Escasany” έναντι του ποσού των 3.000 Ελβετικών φράγκων και σήμερα αποτελεί την αρχαιότερη κούπα του κόσμου. Γι’ αυτόν το λόγο, το 2016, το φτιαγμένο από ασήμι ποδοσφαιρικό… κειμήλιο ύψους 77 εκατοστών και βάρους 9 κιλών, αποφασίστηκε να αντικατασταθεί από το επίχρυσο (βάρους 7 κιλών με επίστρωση από χρυσό 24 καρατίων) το οποίο θα κρατάει μέχρι την επόμενη Διοργάνωση, η ομάδα που θα το κατακτά.
Αν και θα περίμενε κανείς, να το δει να ανυψώνεται στον ουρανό στα χέρια ενός Pele και ενός Maradona, οι δύο μεγαλύτεροι εκπρόσωποι του αθλήματος δεν γεύτηκαν ποτέ αυτήν τη χαρά. Ίσως γιατί κόντρα σε κάθε ποδοσφαιρικό… κατεστημένο, δεν είναι η Βραζιλία, ούτε η Αργεντινή, εκείνες που μπορούν να υπερηφανεύονται ότι έχουν κατακτήσει τις περισσότερες κούπες, αλλά η Ουρουγουάη! 
Έτσι, στα χρόνια της πρωτοκαθεδρίας του Πελέ, μιά μεγάλη παύση του θεσμού μεταξύ 1968-1975 και η εναλλαγή Ουρουγουάης και Αργεντινής στο θρόνο του Νοτιοαμερικάνικου ποδοσφαίρου, του στέρησαν αυτή τη διάκριση. Παρά το γεγονός ότι το 1959 η «Selecao» φιγουράριζε ως το απόλυτο φαβορί της Διοργάνωσης, προερχόμενη από την προ ενός έτους πρώτη της κατάκτηση παγκοσμίου Κυπέλλου.
Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του “Dico”, που θα αναδεικνυόταν ο πρώτος σκόρερ της Διοργάνωσης εκείνης της χρονιάς, η Αργεντινή των Pizzuti, Nuin, Ruben Sosa, θα συνέχιζε την παράδοση των θρυλικών “carasucias” του 1957, στερώντας του την χαρά ενός τίτλου. Η Βραζιλία που είχε να γευτεί την κατάκτηση ενός Κυπέλλου από το 1949, θα ξανάβλεπε την πολύτιμη κούπα να επιστρέφει στα γραφεία της C.B.F., 40 χρόνια αργότερα, το 1989 όταν ο Romario θα αναδεικνυόταν στον παίκτη που θα έκρινε τον τελικό με την Ουρουγουάη με ένα δικό του γκολ στο 49ο λεπτό της συνάντησης.
Στα χρόνια της κυριαρχίας του «Χρυσού Παιδιού» όπως αποκαλούσαν τον Μαραντόνα, συνέβη κάτι ανάλογο. Βραζιλία και Ουρουγουάη, αν και σε επίπεδο μουντιάλ είχαν να διακριθούν… δεκαετίες, μεσουρανούσαν στη μεγαλύτερη Διοργάνωση της Ν. Αμερικής. Η δε μοίρα για να προσθέσει ακόμα περισσότερο… αλάτι στην πληγή, έφερε την Albiceleste για δεύτερη συνεχόμενη φορά στον τελικό το 1993, ωστόσο ο “Pibe de Oro” είχε τιμωρηθεί με αποκλεισμό λόγω του σκανδάλου της κοκαϊνης. Είναι εκείνη τη χρονιά που στον απόηχο των γεγονότων ο Μαραντόνα θα δηλώσει: «Οι πολιτικοί θα είναι πάντα κοινά πρόσωπα, ενώ εγώ πάντα διάσημος, γιατί ό,τι και να γίνει η φανέλα με το νούμερο 10 θα είμαι εγώ!».
Copa America: 100 χρόνια… μοναδικότητας
Στα 100 και πλέον χρόνια… μοναδικότητας, οι ιδιαιτερότητες του θεσμού δεν σταμάτησαν ποτέ. Ήταν η… πεμπτουσία του και χάρη σ’ αυτές κατάφερε να αποκτήσει μιά ξεχωριστή θέση, στην παγκόσμια ποδοσφαιρική συνείδηση.
Ξεκίνησε την πορεία του το 1910 ως «Copa Centenario Revolución de Mayo», με σκοπό να τιμηθούν τα 100 χρόνια από την επανάσταση των Νοτιοαμερικανικών χωρών, εναντία στους Ισπανούς. Ήταν μία ιδέα που γεννήθηκε στην Αργεντινή, η οποία προσκάλεσε την Βραζιλία, την Ουρουγουάη και τη Χιλή να λάβουν μέρος σε εκείνο το τουρνουά. Η Βραζιλία ωστόσο αποσύρθηκε πριν καν δοθεί το εναρκτήριο λάκτισμα, ενώ οι αμφιτρύωνες κατέκτησαν τον τίτλο απέναντι στους Ουρουγουανούς με σκορ 4-1. Αν και η CONMEBOL, δεν αναγνώρισε ποτέ επίσημα τη συγκεκριμένη διοργάνωση ως τμήμα του μετέπειτα θεσμού, αυτή δεν παύει να θεωρείται ως η απαρχή του, καθώς αποτελεί την πρώτη ποδοσφαιρική συνάντηση ενός αριθμού χωρών της Ν. Αμερικής σε κλειστό τουρνουά.
Έξι χρόνια αργότερα (το 1916 είναι το έτος κατά το οποίο αναγνωρίζεται επίσημα ως το… εναρκτήριο λάκτισμα του θεσμού) η Αργεντινή θα φιλοξενήσει εκ νέου τη διοργάνωση που λαμβάνει την επονωμασία «Campeonato Sudamericano de Football». Ένα όνομα που διατηρήθηκε για 60 περίπου χρόνια, καθώς το 1975, πήρε την ονομασία με την οποία παραμένει γνωστό ως σήμερα: Copa America.
Σε εκείνο το πρώτο Κύπελλο, δεν υπήρχε τελικός. Ήταν ένα τουρνουά μεταξύ 4 ομάδων (αυτή τη φορά η Βραζιλία κατέβηκε…) όπου η Ουρουγουάη τερμάτισε στην πρώτη θέση της βαθμολογίας. Ωστόσο ο τελευταίος αγώνας εκείνης της Διοργάνωσης, με αντίπαλο την Αργεντινή, δεν έλαβε χώρα την προκαθορισμένη μέρα και ώρα, καθώς οι θεατές για αδιευκρίνιστους λόγους εισέβαλαν στο γήπεδο, προξενώντας υλικές ζημιές, ενώ έβαλαν και φωτιά σε μία από τις ξύλινες εξέδρες του γηπέδου, με αποτέλεσμα ο ύστατος αγώνας του τουρνουά να αναβληθεί για την επομένη.
Aυτό όμως δεν θα ήταν το πρώτο ούτε και το μοναδικό… περίεργο συμβάν σε εκείνη την πρώτη Διοργάνωση. Στο ξεκίνημά της έγινε μία ακόμη παρθενική εμφάνιση: αυτή του παίκτη-προπονητή, δεκαετίες πρωτού ο ρόλος αυτός, γίνει γνωστός στην Ευρώπη. Ο Ουρουγουανός Alfredo Foglino, εκτός από αμυντικός μέσα στο γήπεδο, εκτελούσε και χρέη Τεχνικού της Εθνικής ομάδας των “Orientales”…
Ένα άλλο ευτράπελο ήταν εκείνο όπου ο Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής Sidney Pullen και ο προπονητής της Χιλής, Carlos Fanta, κλήθηκαν ελλείψει διαιτητών, να σφυρίξουν σε 4 από τις συνολικά 6 μονές αναμετρήσεις της Διοργάνωσης! Ο μεν πρώτος, ανέλαβε χρέη referee στον δεύτερο μόλις αγώνα του Κυπέλλου, ενώ ο Χιλιανός, στους 3 τελευταίους!
Kαι φυσικά δεν θα ήταν οι μόνες περίεργες… αποχρώσεις που θα μπορούσε να έχει ένας ποδοσφαιρικός θεσμός, στα 100 χρόνια της ύπαρξής του… Υπήρξαν πολλές περίεργες, πικάντικες, συγκινητικές, αλλά και… θυελώδεις λεπτομέρειες, ανά τα χρόνια, που έκαναν το Copa America να διατηρεί μία μαγεία που ακόμα και σήμερα, σε συνεπαίρνει.
Fifty shades of… Copa America
1) Mε… δανεικές φανέλες: Η Βενεζουέλα συμμετείχε για πρώτη φορά στον θεσμό, το 1967. Η συμμετοχή της, σήμανε το πρώτο ολοκληρωμένο Copa America, καθώς σε αυτό συμμετείχαν εκείνη τη χρονιά, όλες πλέον οι ομάδες της ηπείρου για πρώτη φορά μετά την πρώτη διοργάνωσή του. Αξιοσημείωτο δε ότι στο πρώτο της παιχνίδι κόντρα στη Χιλή, αναγκάστηκε να φορέσει τις φανέλες της Peñarol από την Ουρουγουάη, καθώς οι δύο ομάδες είχαν τις ίδιες σχεδόν εμφανίσεις.
2) H νύχτα που έβρεξε… γκολ: Τα περισσότερα τέρματα σε αγώνα, έχουν επιτευχθεί στον αγώνα μεταξύ Ουρουγουάης-Εκουαδόρ με τελικό σκορ 12-0 υπέρ της πρώτης, σε αγώνα που έγινε στο στάδιο Centenario του Montevideo, το 1942.
3) Το… προσκλητήριο: Το 1993 καθιερώθηκε για πρώτη φορά ο θεσμός της πρόσκλησης ομάδων εκτός Νοτίου Αμερικής. Το Μεξικό και οι Η.Π.Α. ήταν οι πρώτες δύο ομάδες που έλαβαν πρόσκληση από την Διοργανώτρια Αρχή, γεγονός-σταθμός, καθώς το Κύπελλο διεύρηνε τον ρόλο του, καλύπτοντας πλέον, ολόκληρη την Αμερικανική ήπειρο.
4) Παρθενικό τέρμα: To πρώτο γκολ που μπήκε στη Διοργάνωση, ήταν αυτό του José Piendibene (γνωστού και ως “El Maestro”) της Ουρουγουάης, στις 2 Ιουλίου 1916, εναντίον της Χιλής. Σημείωση: τα τέρματα που πέτυχε σε εκείνο το τουρνουά ο Piendibene υπήρξαν καθοριστικής σημασίας για την κατάκτηση του τίτλου εκείνη τη χρονιά.
5) Από την εξέδρα στο χόρτο: Στην πρώτη Διοργάνωση (1916), του Campeonato Sudamericano de Fútbol (όπως ονομαζόταν τότε) στο ματς μεταξύ Βραζιλίας-Αργεντινής, ο ποδοσφαιριστής της δεύτερης, José Laguna, βρισκόταν στην εξέδρα καθώς δεν είχε συμπεριληφθεί στην αποστολή. Λόγοι ανωτέρας βίας όμως, ανάγκασαν τον προπονητή της “Albiceleste” να τον καλέσει από την κερκίδα και να τον χρησιμοποιήσει. Δικαιώθηκε: ο Laguna σημείωσε το μοναδικό τέρμα με το οποίο η Εθνική Αργεντινής ισοφάρισε σε 1-1 την Βραζιλία.
6) Της βγήκε… τ’ όνομα: Στη δεύτερη Διοργάνωση (1920), η Εθνική ομάδα της Χιλής, έχοντας βιώσει το… μπέρδεμα τον εμφανίσεων το 1916, κατέβηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της, με τις χαρακτηριστικές κόκκινες φανέλες (με τις οποίες συνεχίζει να αγωνίζεται μέχρι σήμερα), με αποτέλεσμα να κερδίσει το προσωνύμιο που την ακολουθεί ως τις μέρες μας: ‘La Roja’.
Σημείωση: η Χιλή ήταν η Εθνική που κατέκτησε το τρόπαιο στη Διοργάνωση για την συμπλήρωση των 100 χρόνων του θεσμού, που έλαβε χώρα στις Η.Π.Α. κερδίζοντας στον τελικό την Αργεντινή στα πέναλτυ (για την Αργεντινή είχε χάσει πέναλτυ ο Μέσσι…).
7) Η Ευρώπη είναι εδώ: Ο πρώτος και μοναδικός Ευρωπαίος προπονητής που κέρδισε το τρόπαιο ήταν ο Jack Greenwell. O Βρετανός, το 1939, οδήγησε το Περού, στην κατάκτηση του Κυπέλλου εκείνης της χρονιάς.
8) Μ’ αεροπλάνα και βαπόρια: Το 1945 είναι η χρονιά που οι Εθνικές ομάδες, καταφθάνουν στη Διοργανώτρια χώρα (Χιλή) χρησιμοποιώντας το αεροπλάνο, το οποίο έχει αρχίσει να γίνεται προσιτό και στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα. Μοναδική εξαίρεση η Εθνική ομάδα της Κολομβίας, η οποία έφτασε στον προορισμό της ατμοπλοϊκώς, μετά από σειρά ταλαιπωριών, που είχαν και τον ανάλογο αντίκτυπο στους αγώνες που έδωσε.
9) Ακόμα παίζουν…: Στην ιστορία του θεσμού, η Διοργάνωση του 1936, διήρκεσε… δύο χρονιές, καθώς ξεκίνησε στις 27/12/36 και τελείωσε στις 01/02/37. Διοργανώτρια χώρα ήταν η Αργεντινή.
10) Ο ρέφερι των ρεκόρ: Ο Διαιτητής που έχει συνδέσει το όνομά του με το Copa America, ήταν ο Αργεντίνος Bartolomé Macías με συνολικά 25 συμμετοχές κατά τη διάρκεια των Διοργανώσεων του 1937, 1941, 1942, 1945 και του 1946.
11) Το μήλο κάτω απ’ τη μηλιά: Το 1945 ο Enrique Raymondi, συμμετείχε με τα χρώματα του Εκουαδόρ ως επιθετικός. Δεκαοκτώ χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1963 ο γιός του, που επίσης ονομαζόταν Enrique, έλαβε μέρος στη Διοργάνωση, με το Εκουαδόρ, συνεχίζοντας την παράδοση του πατέρα του…
12) Ρούχα μαζί που πλύθηκαν…: Κατά τη διάρκεια της ανάπαυλας του αγώνα μεταξύ Παραγουάης-Ουρουγουάης το 1946, οι παίκτες των δύο ομάδων, αποφάσισαν να την πέρασουν μαζί στα ίδια αποδυτήρια, θέλοντας να περάσουν προς τα έξω, το ενωτικό πνεύμα που πρέπει να διακατέχει τις χώρες της ηπείρου.
13) Άλλαξε ο Μανωλιός…: Στο Κύπελλο του 1953, η Βολιβία υιοθετεί τις χαρακτηριστικές πράσινες φανέλες στην εμφάνισή της. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν γνωρίζει ποιό ήταν το σκεπτικό της χρησιμοποίησης των εμφανίσεων με τις ασπρόμαυρες λωρίδες, μέχρι τότε.
14) Μία και μοναδική: Δέκα χρόνια αργότερα, το 1963, η Βολιβία φιλοξενεί στο έδαφός της, τη Διοργάνωση. Είναι η πρώτη φορά που διεθνείς ποδοσφαιρικοί αγώνες παίζονται σε υψόμετρο που ξεπερνά τα 3.600 μέτρα. Εκείνη τη χρονιά, η οικοδέσποινα χώρα, θα κατακτήσει το τρόπαιο της πρωταθλήτριας Νοτίου Αμερικής για πρώτη και τελευταία φορά στην ιστορία της, υπό την καθοδήγηση του Βραζιλιάνου Τεχνικού Danilo Alvim. Στην επόμενη Διοργάνωση και παρά το γεγονός ότι είχε στις τάξεις της 8 παίκτες που είχαν στεφθεί πρωταθλητές πρίν από μία τετραετία, όχι μόνο δεν κατάφερε να επαναλάβει την επιτυχία εκείνη, αλλά τερμάτισε τελευταία, χωρίς νίκη και χωρίς να έχει πετύχει γκολ.
15) Λυχνίας σβησθείσης…: Το 1975, οι Percy Rojas και Eleázar Soria της Independiente (Αργεντινή) κατακτούσαν την κούπα με τα χρώματα της Εθνικής ομάδας του Περού. Αμέσως μετά τον τελικό αναχώρησαν εσπευσμένα αεροπορικώς για τo Buenos Aires, προκειμένου να λάβουν μέρος στο ντέρμπυ κόντρα στην Racing Club. Όμως και πάλι θα έφταναν καθυστερημένα για να προλάβουν τον αγώνα. Για καλή τους… «τύχη» όμως, ένα… βραχυκύκλωμα στον φωτισμό του σταδίου, είχε ως αποτέλεσμα να σβήσουν οι προβολείς και να ανάψουν ξανά, όταν οι δύο Περουβιανοί, έμπαιναν στα αποδυτήρια… (οι ιστορία αυτή με τους προβολείς βρήκε δύο δεκαετίες αργότερα μιμητές και σε άλλες… τριτοκοσμικές χώρες…)
16) Τα του Καίσαρος τω… Diego: Το 1979 τα ηνία της “Albiceleste” αναλμαβάνει ένας άνθρωπος που συνέδεσε το όνομά του με το θεαματικό ποδόσφαιρο: ο César Luis Menotti. Σε εκείνη τη Διοργάνωση θα κάνει το ντεμπούτο του, ένας πολυσυζητημένος παίκτης που ο «Flaco» τον ξεχώρισε από την πρώτη στιγμή και τον εμπιστεύτηκε απόλυτα: ήταν ο νεαρός Diego Armando Maradona.
17) O πρίγκηπας (της Νότιας όχθης): Το 1983, με τα χρώματα της πρωταθλήτριας Ουρουγουάης κατεβαίνει ένας παίκτης που έμελε να αφήσει το στίγμα του τόσο στο Νοτιοαμερικάνικο, όσο και στο Ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο: πρόκειται για τον Enzo Francescoli. Ο «Principe» θα αναδεικνυόταν σε έναν από τους μεγαλύτερους ηγέτες που πέρασαν από το εθνικό συγκρότημα των “Orientales” καθώς έλαβε μέρος σε 4 συνεχείς Διοργανώσεις, οδηγώντας τους “Charruas” στην κατάκτηση του τίτλου σε 3 από αυτές (1983, 1987, 1995) ενώ ήταν οι φιναλιστ στην ενδιάμεση του 1989.
18) Carlito’s way: Στο Κύπελλο του 1987 «λάμπει» το άστρο του Carlos Valderrama. Ο γνωστός ως ‘Pibe’ πήρε από το χέρι τους «cafeteros» ανεβάζοντάς τους στην 3η θέση, έχοντας νικήσει στον μικρό τελικό την Αργεντινή.
19) Η μασκότ χορεύει τάνγκο: Η υιοθέτηση επίσημων μασκοτ από την Διοργάνωση, ξεκίνησε το έτος 1987. Η πρώτη ήταν ο ‘Gardelito’, μιά φιγούρα εμπνευσμένη από τον θρυλικό τραγουδιστή του tango, Carlos Gardel.
20) Ρεκόρ… δεκαετιών: Την ίδια χρονιά, ο Alex Aguinaga, από το Εκουαδόρ, γινόταν ο πρώτος (και μοναδικός μέχρι σήμερα) ποδοσφαιριστής που έλαβε μέρος σε Διοργάνωση του Copa America σε 3 διαφορετικές δεκαετίες: ξεκίνησε το 1987 και αποχαιρέτησε τον θεσμό το 2004, έχοντας λάβει μέρος σε 8 συνολικά Διοργανώσεις.
21) Τα χρυσά παπούτσια: O Αργεντίνος Norberto Mendez και ο Βραζιλιάνος Zizinho με 17 γκολ έκαστος, αποτελούν τους top scorers από ιδρύσεως της Διοργάνωσης μέχρι σήμερα.
22) Κατοστάρα 100: Ο Guillermo Stábile κάθισε στον πάγκο της Αργεντινής κατά τη διάρκεια 6 Κυπέλλων (1941, 1945, 1946, 1947, 1955 και 1957). Ακόμα και σήμερα αποτελεί έναν από τους ελάχιστους Τεχνικούς του Εθνικού συγκροτήματος, που έχει στο ενεργητικό του πάνω από 100 αγώνες στον πάγκο του.
23) Και 1 και 2 και 3 (χαμένα πέναλτυ): Την 1η Ιουνίου 1999, ο Αργεντίνος Martin Palermo, γίνεται ο πρώτος παίκτης που αστοχεί σε 3 πέναλτυ, στον αγώνα εναντίον της Κολομβίας που έληξε με 3-0 ήττα της Αργεντινής.
24) Άσφαιροι ως τον τελικό: Στο τουρνουά του 2011, η Παραγουάη γίνεται η πρώτη ομάδα που περνάει στα τελικά της Διοργάνωσης, χωρίς να έχει επιτύχει ούτε μία νίκη. Πέρασε με 3 ισοπαλίες στην φάση των Ομίλων, άφησε πίσω της το εμπόδιο των προημιτελικών με ισοπαλία 0-0 περνώντας στη διαδικασία των πέναλτυ, ενώ προκρίθηκε στον τελικό με τον ίδιο ακριβώς τρόπο (πάλι με σκορ 0-0 στην κανονική διάρκεια του αγώνα και με τα πέναλτυ να βρίσκουν τους Guarani, νικητές και φιναλίστ).
25) Ρεκορ τελικών: Η ομάδα που έχει φτάσει σε τελικό περισσότερες φορές από οποιαδήποτε άλλη, είναι η Αργεντινή: έχει συμμετάσχει σε 27 τελικούς έχοντας 14 κατακτήσεις και 13 ήττες).
Σημείωση: Καμία ομάδα εκτός CONMEBOL δεν έχει καταφέρει να σηκώσει το τρόπαιο μέχρι σήμερα.
26) Τρία (συνεχόμενα) και να καίνε: Η Αργεντινή αποτελεί την μοναδική ομάδα που έχει κατακτήσει το Κύπελλο, σε 3 διαδοχικές διοργανώσεις (1945, 1946 και 1947). Μετά την τρίτη κατάκτησή του, η CONMEBOL ξεκίνησε την ανά διετία και μετέπειτα τριετή διεξαγωγή του θεσμού, μέχρι που έφτασε σήμερα αυτός να λάβει την τελική του μορφή και να λαμβάνει χώρα κάθε 4 χρόνια. 
27) Δυό χώρες-μία ήπειρος: Το… ευθυγραμισμένο Copa America του 2020 θα διεξαχτεί σε δύο χώρες: Αργεντινή και Κολομβία. Θα είναι η πρώτη φορά μετά το 1983 που ο θεσμός δεν θα διοργανωθεί από μία μόνο χώρα. Εκείνη τη χρονιά (όπως και το 1975 αλλά και το 1979), οι αγώνες διεξάχτηκαν σε διαφορετικά γήπεδα σε όλη την Ν. Αμερική.
Το 2020, Αργεντινή, Χιλή, Παραγουάη, Ουρουγουάη, Βολιβία, θα δώσουν τους αγώνες τους, επί Αργεντίνικου εδάφους, ενώ αντίστοιχα Κολομβία, Περού, Βραζιλία, Βενεζουέλα και Εκουαδόρ, επί Κολομβιανού. Οι δύο προσκεκλημένες ομάδες θα διαμοιραστούν μεταξύ των δύο διοργανώτριων χωρών.
28) Η εξαίρεση: Στην διάρκεια του ενός αιώνα ζωής του, το πολύτιμο τρόπαιο έχουν σηκώσει όλες οι χώρες της Ν. Αμερικής που έχουν συμμετάσχει σε αυτό, από μία τουλάχιστον φορά, με μοναδική… παραφωνία το Εκουαδόρ, που παραμένει άνευ τίτλου.
29) Έλληνας στις… Σέρρες Μάντρες: H Διοργάνωση του 1995 που έλαβε χώρα στην Ουρουγουάη, είχε και μιά… γεύση από Ελλάδα. Στον αγώνα μεταξύ Αργεντινής και Η.Π.Α. η οποία προς έκπληξη όλων, έληξε με σκορ 0-3 υπέρ των Αμερικάνων, το πρώτο γκολ της αναμέτρησης το πέτυχε ο Έλληνας (γεννηθείς στην Πρόσυμνα Αργολίδας) Frank Klopas.
30) Οι πιο περιζήτητοι: Δύο Κολομβιανοί, αποτελούν τους προπονητές που έχουν αναλάβει πάνω από μία ομάδα στο Copa America: ο Hernán Darío Gómez με 19 αγώνες (10 με την Κολομβία και 6 με τον Ισημερινό και 3 με τον Παναμά) και ο Francisco Maturana (γνωστός με το προσωνύμιο «Καθηγητής») με 17 αγώνες ως Τεχνικός της Κολομβίας και 3 με την Εθνική ομάδα του Ισημερινού.
31) Αυλαία και κούπα: To πρώτο Copa America της νέας χιλλιετίας διοργανώθηκε το 2001. Το φιλοξένησε για πρώτη φορά επί του εδάφους της η Κολομβία, η οποία και το κατέκτησε, νικώντας το Μεξικό. Ήταν η πρώτη (και μοναδική φορά μέχρι σήμερα) που οι «cafeteros» θα στέφονταν πρωταθλητές.
32) Αήττητο… yok: Την ίδια χρονιά, η φιναλίστ ομάδα του Μεξικού, θα έσπαγε το αήττητο 20 σερί αγώνων (εκ των οποίων οιο 12 τελευταίοι ήταν συνεχόμενες νίκες) της Βραζιλίας, νικώντας τη “selecao” με 1-0.
33) Ονδούρα το… outsider: Το 2001 μετά την αποχώρηση του Καναδά, η CONMEBOL αποφάσισε να συμπληρώσει τις ομάδες της Διοργάνωσης, προσκαλώντας την Εθνική ομάδα της Ονδούρας, η οποία κατάφερε όχι μόνο να αφήσει εκτός των τελικών την Βραζιλία, αλλά και να κατακτήσει την τρίτη θέση, αποτελώντας την άλλη μεγάλη έκπληξη, μετά την πρωταθλήτρια Κολομβία και το φιναλιστ Μεξικό.
34) Βενιαμίν και… Μαθουσάλας: Στη Διοργάνωση του 1995 ο Ουρουγουανός Fredy León, θα γινόταν ο νεαρότερος παίκτης που έλαβε ποτέ μέρος σε Copa America. Ήταν μόλις 16 ετών, ενώ αντίστοιχα ο Βολιβιανός Carlos Borja, θα γινόταν ο πιο ηλικιωμένος ποδοσφαιριστής σε εκείνο το Κύπελλο, στην ηλικία των 38 ετών.
35) Σπάσιμο παράδοσης: Δύο χρόνια αργότερα, η Βολιβία διοργανώνει το Copa America. Την κούπα έμελε να το κατακτήσει η Βραζιλία. Ήταν η πρώτη φορά, που η χώρα της σάμπας, κατακτούσε το τρόπαιο, εκτός εδάφους της.
36) Μια… οικογενειακή υπόθεση: Το 1999 ο θεσμός φιλοξενείται στην Παραγουάη. Εκεί με τα χρώματα της Βενεζουέλας θα συμμετάσχει ο Héctor Pablo Bidoglio, δισέγγονος του Αργεντίνου Ludovico Bidoglio, που έλαβε μέρος στις Διοργανώσεις του 1925 και του 1927. Για την οικογένεια Bidoglio το Copa America γίνεται μία… οικογενειακή υπόθεση.
37) Οι ξένοι… caballeros: Το έτος 1993 η Διοργάνωση λαμβάνει χώρα στα γήπεδα του Ισημερινού, όπου σημειώνεται ρεκόρ ξένων προπονητών: 4 από την Ανατολική Ευρώπη και 1 από το Μεξικό. Αναλυτικότερα: ο Vladimir Popovic κάθεται στον πάγκο του Perú, ο Bora Milutinovic σε εκείνο των Η.Π.Α., ο Ratomir Dujkovic είναι ο Τεχνικός της Βενεζουέλας, το Εκουαδόρ έχει τον Dusan Draskovic Ecuador, ενώ προπονητής της Βολιβίας είναι ο Xabier Azkargorta.
38) Αρχηγός (για)… Oscar: Εκείνη τη χρονιά, το Κύπελο θα υψωθεί στον ουρανό του Κίτο, από τον Oscar Ruggeri για λογαριασμό της Αργεντινής. Επτά χρόνια νωρίτερα είχε ευτυχήσει να κάνει το ίδιο στα γήπεδα του Μεξικού, κρατώντας στα χέρια του το Ζιλ Ριμέ, το Copa Libertadores εκείνης της χρονιάς, αλλά και το διηπειρωτικό. Με τις προσθήκες των πρωταθλημάτων σε Αργεντινή (με Boca Juniors, River Plate και San Lorenzo) και σε Ισπανία με τα χρώματα της Real, ο «El Cabezón» αποτελεί μέχρι σήμερα τον πλέον ολοκληρωμένο Νοτιοαμερικάνο ποδοσφαιριστή και τον μοναδικό στον πλανήτη που έχει κατακτήσει κάθε τίτλο που υπάρχει τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο σε δύο διαφορετικές ηπείρους (με μοναδική εξαίρεση ευρωπαϊκή διασυλλογική διάκριση).
39) Απόβαση… Τύπου: Εκείνη τη χρονιά, ένα άλλο ρεκόρ που σημειώθηκε είχε να κάνιε με τη συμμετοχή των δημοσιογράφων. Στο Copa America της Χιλής, παραβρέθηκαν συνολικά 1.800 εκπρόσωποι του Τύπου (800 εκ των οποίων ήταν Χιλλιανοί…).
40) Ρεκόρ εισιτηρίων: Στον τελικό του 1987 στο Μαρακανά, σημειώθηκε ρεκόρ εισιτηρίων, καθώς το γνωστό στάδιο φιλοξένησε περί τους 177.000 θεατές.
41) Υπεραισιόδοξη… ανακαίνιση: Ένα… αντίστροφο ρεκόρ, έλαβε χώρα στο στάδιο ‘Monumental’, του Guayaquil (Ισημερινός) στο ματς μεταξύ Αργεντινής και Κολομβίας (έληξε 1-0 υπέρ της πρώτης). Αν και το ανακαινισμένο στάδιο είχε δηλωθεί ως ικανό να φιλοξενήσει 90.000 θεατές, στην πραγματικότητα, η χωρητικότητά του ανερχόταν στα 57.267 άτομα… (η επήρεια του agua ardiente τα έχει αυτά…).
42) Γκολ από τα… γκολποστ: Στα γήπεδα της Βραζιλίας κατά τη Διοργάνωση του 1989, στη διάρκεια της αναμέτρησης Κολομβία-Βενεζουέλα (τελικό σκορ 4-2 υπέρ των “cafeteros”) ο τερματοφύλακας της πρώτης, René Higuita, γίνεται ο πρώτος γκολκηπερ που σκόραρε σε Copa America.
43) Ο παράγοντας έδρα: Οι ομάδες που κατέκτησαν το τρόπαιο, κάθε φορά που αυτό διοργανώθηκε επί εδάφους τους, είναι η Ουρουγουάη (1917, 1923, 1924, 1942, 1956, 1967, 1995), η Βραζιλία (1919, 1922, 1949, 1989) και η Κολομβία (2001).
44) Triple in a row: Αντίστοιχα, η Αργεντινή με τις κατακτήσεις του 1945, 1946 και 1947 αποτελεί την μοναδική Εθνική ομάδα, που στέφθηκε πρωταθλήτρια του θεσμού, σε 3 διαδοχικές Διοργανώσεις.
45) Οικοδέσποινα στο… ράφι: Η Παραγουάη, αν και είχε επιλεχθεί να φιλοξενήσει τη Διοργάνωση το 1923 δεν τα κατάφερε λόγω ελειπών υποδομών. Το ίδιο σκηνικό θα βίωνε 30 χρόνια αργότερα, όταν αναγκάστηκε να παραχωρήσει τη θέση της «οικοδέσποινας» στο Περού (1953). Η χώρα των Γκουαρανί, έπρεπε να περιμένει μέχρι το 1999, προκειμένου να υποδεχθεί στο έδαφός της, αγώνες του Copa America, ως Διοργανώτρια χώρα.
46) Mε τα ρολά κατεβασμένα: Το ρεκόρ απαραβίαστης εστίας, το κατέχει ο Κολομβιανός Oscar Cordoba (540 λεπτά χωρίς να δεχθεί γκολ).
47) Το… δημοψήφισμα: Η Αργεντινή αποφάσισε να… ρίξει το μπαλάκι στις κάλπες σε ότι αφορά το Copa America του 1947. Η Ομοσπονδία της, (A.F.A.) διενήργησε ψηφοφορία ως προς το ποιοί επιθετικοί θα έπρεπε να επιλεγούν, για να εκπροσωπήσουν την επιθετική γραμμή της Εθνικής, σε εκείνη τη Διοργάνωση. Η… λαϊκή εντολή, ως φαίνεται απέφερε το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα, καθώς η Albiceleste στέφθηκε πρωταθλήτρια εκείνη τη χρονιά…
48) Ο padre familia: Πατέρας του Copa America, θεωρείται ο Jose Susan. O τότε Πρόεδρος της Estudiantes de la Plata (Αργεντινής) ήταν ο άνθρωπος που συνέλαβε και έβαλε σε εφαρμογή την ιδέα της δημιουργίας του αρχαιτότερου ποδοσφαιρικού θεσμού, που έμελε να αποτελέσει σημείο αναφοράς στην ιστορία του αθλήματος.
49) H συμπλήρωση του puzzle: Οι τρεις τελευταίες εθνικές ομάδες της ηπείρου που ολοκλήρωσαν την Νοτιοαμερικανική παρουσία στο θεσμό ήταν ο Ισημερινός (πρώτη συμμετοχή το 1939) η Κολομβία (πρώτη παρουσία το 1945) και η Βενεζουέλα (που έκανε την παρθενική της εμφάνιση το 1967).
50) Οι top σε κατακτήσεις: Η Εθνική ομάδα με τις περισσότερες κατακτήσεις Copa America είναι αυτή της Ουρουγουάης. H «Celeste» μπορεί να καυχιέται για την κατάκτηση συνολικά 15 τίτλων. Από κοντά η Αργεντινή με 14 και τρίτη έρχεται η Βραζιλία με 8 τίτλους. Να καταφέρει εφέτος η Αργεντινή να σπάσει την «κατάρα Messi» και να ισοφαρίσει το ρεκόρ των Charruas ή μήπως οι Βραζιλιάνοι, πιό ώριμοι και πιο προσγειωμένοι παρά ποτέ, αφήσουν τον σουπερ star της Albiceleste και πάλι άτιτλο με τον αέρα που τους δίνει η έδρα τους; Θέμα χρόνου να το μάθουμε (εκτός κι αν οι «Charruas» των Διόσκουρων Cavani-Suarez μπούν σφήνα στα σχέδια των δύο με σκοπό να πυρπολήσουν τα όνειρά τους…).
Κυρίες και κύριοι… καλώς ήλθατε, στο Copa America!
El Comandante
