Γιάννης Σταματίου: ο… «Σπόρος» που έμαθε στον Έλβις το μπουζούκι Ι El Comandante
Μαθητής του Χιώτη.
Τον διεκδικούσαν μεγάλες πίστες στις Η.Π.Α. αλλά η μαφία, δεν τον άφηνε να φύγει.
Ο «Χρυσοδάκτυλος» του μπουζουκιού.
Ο Έλβις, είχε μαγευτεί από το παίξιμό του και του είχε ζητήσει να τον μάθει το όργανο!
Ήταν ένας αρχοντικός χαρακτήρας, αεράτος, βαθύς…
Με ένα λεπτό χιούμορ που με μιά ατάκα του, μπορούσε να σε βγάλει νοκ-άουτ από τα γέλια, αλλά παράλληλα… βράχος σοβαρότητας. Άνθρωπος ήρεμος, με τεράστια αποθέματα ευγένειας και λάτρης της ποιότητας.
Όταν έπιανε το μπουζούκι, αυτό ήταν! Ο άνθρωπος, πήγαινε το όργανο, σε άλλη διάσταση…
Αν ισχύει αυτό που έχουνε κατά καιρούς πει για πολλούς, το γνωστό κλισέ ότι το μπουζούκι ήταν η προέκταση του εαυτού τους, τότε ο Γιάννης Σταματίου, θα πρέπει να γεννήθηκε με δαύτο στο χέρι.
Τον είδα μία και μοναδική φορά… ό,τι είχα πρωτοπάει στις Η.Π.Α. ευρισκόμενος για ένα Σ/Κ χαλάρωσης στο Βέγκας και το μάτι μου, έπεσε τυχαία σε μιά φωτεινή επιγραφή που διαφήμιζε την συναυλία του.
Έκανα νόημα στον κολλητό μου, που μετρούσε ήδη αρκετά χρόνια στη Δυτ. Ακτή, να δει την ταμπέλα.
«Τί έγινε; Γουστάρεις να ακούσουμε μπουζουκάκι, λέει;»
Μέχρι εκείνη τη στιγμή, δεν ήξερα όχι μόνο ότι αποτελούσε μαιτρ του είδους, αλλά ούτε καν περί τίνος επρόκειτο…
«Καλά σοβαρολογείς τώρα; Δεν ξέρεις τον ‘Σπόρο’;»
Μεγαλωμένος με άλλα ακούσματα, η αλήθεια είναι, ότι δεν είχε τύχει να ξανακούσω τ’ όνομά του, πίσω στην πατρίδα. Το ομολογώ.
«Πρίν ξενιτευτεί για τα καλά στην Αμερική, είχε παίξει δίπλα σε όλους τους γνωστούς… μύστες. Τον είχε ανακαλύψει σε πολύ νεαρή ηλικία ο Χιώτης. Όταν τον άκουσε να παίζει σε μικρή ηλικία, μαγεύτηκε από το παίξιμό του: «Ρε για κοίτα το ‘σποράκι’ πώς παίζει…» και κάπως έτσι του έμεινε το παρατσούκλι» μου εξηγεί το κολλητάρι μου.
Αν και έκανε τα πρώτα του βήματα ως κιθαρίστας αρχικά, στο τέλος δεν χρειάστηκε και πολύ για να τον κερδίσει το «όργανο». Έπαιξε δίπλα σε όλα τα μεγάλα ονόματα της εποχής. Στα πρώτα ταξίδια του στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού όμως, ήταν που βρήκε το… «σπίτι» του. Κάτι η ομογένεια που νοσταλγούσε τους ήχους από το όργανο, κάτι το έδαφος που ήταν πρόσφορο, καθώς εκπρόσωπος του είδους, δεν υπήρχε εκεί κι ο Γιάννης Σταματίου, έγινε ο πρεσβευτής του μπουζουκιού στις Η.Π.Α. Έγινε δε τόσο πολύτιμος και τόσο περιζήτητος, που η μαφία εκείνη την εποχή, του είχε απαγορεύσει να εγκαταλείψει το Σικάγο, όπου και εμφανιζόταν επί σειρά ετών. Εκείνος όμως, όταν έκλεισε το συμβόλαιο της σεζόν που είχε, με το μαγαζί που έπαιζε τότε, τα μάζεψε, πήρε την οικογένειά του και φύγαν νύχτα, βάζοντας πλώρη για το L.A. στην Καλιφόρνια, όπου και έριξε άγκυρα για τα καλά.
Όταν τον είδα επί σκηνής, δεν χρειάστηκε καν να αναρωτηθώ, ποιάς… «σχολής» ήταν: ένας βέρος εκπρόσωπος του… δόγματος Χιώτη. Ήταν ντυμένος στην πέννα. Με το μαύρο σακάκι του, το παντελόνι με την τσάκιση-αλφάδι, το λευκό πουκάμισο που στο κλείσιμό του, φιλοξενούσε κάτι μεταξύ γραβάτας και παπιγιόν μωβ χρώματος. Μάλιστα αυτό το τελευταίο, έγινε μόδα εκείνη την εποχή και ακόμα και σήμερα φέρει το όνομά του: «Sporos tie»! (μιά ματιά στο e-bay, θα σας πείσει).
Όταν άρχισε να παίζει… λες και στο στενό γεφύρι του τάστου του, συναντούνταν θεοί και δαίμονες! Κεραυνοί, θαρείς και ξεπηδούσαν από τις χορδές. Ανάλαφρος, αβίαστος, με μιά χαρακτηριστική ηρεμία στο πρόσωπο, με τις νότες να φεύγουν από τις χορδές, λες και συναγωνίζονταν ριπές πολυβόλου κι αυτός με κάποιες συσπάσεις του προσώπου του, να δείχνει, το πόσο βαθιά βουτηγμένος ήταν μέσα σε έναν ήχο τόσο προσωπικό και τόσο ξεχωριστό που όμοιό του -θα το ξαναπώ- μόνο στον Χιώτη συναντάει κανείς.
Τα θυμήθηκα όλα αυτά, με αφορμή την επέτειο από τα 10 χρόνια που έκλεισαν πρόσφατα (17 Ιανουαρίου) από τον θάνατό του. Πρόσφατα, μιλώντας με την κόρη του, την Diana, αποφάσισα να χρησιμοποιήσω μιά σκηνή που δεν έχει δει το φως της δημοσιότητας, για να κλείσω αυτό το σύντομο αφιέρωμα στη μνήμη του:
«Ήμουνα πολύ μικρή, όταν ο πατέρας μου έπαιζε μπροστά σε ένα πολύ μεγάλο κοινό στο Λας Βέγκας. Όταν τέλειωσε η συναυλία, πήγαμε με την μητέρα μου, στα καμαρίνια να τον βρούμε. Εντελώς ασυνήθιστα, βρήκαμε αστυνομικούς απ’ έξω…» μου λέει και ένα γέλιο προδίδει την πικάντικη συνέχεια:
«Ανοίγοντας την πόρτα, η μάνα μου δεν άργησε να αντιληφθεί πού οφείλονταν τα μέτρα ασφαλείας καθώς έπαθε ένα μικρό… σοκ από την έκπληξή της, αντικρύζοντας μέσα στο καμαρίνι, τον Έλβις να συνομιλεί με τον πατέρα μου! Είχε τόσο μαγευτεί ο Πρίσλεϋ από το παίξιμό του, που είχε ζητήσει να τον γνωρίσει επί τόπου… Τους βρήκαμε να μιλάνε για το μπουζούκι. Έλεγε στον πατέρα μου, ότι ποτέ δεν είχε ξανακούσει όργανο να βγάζει έναν τόσο τέλειο ήχο και του έκανε διάφορες ερωτήσεις σχετικά. Δίψαγε να μάθει όσα περισσότερα μπορούσε γύρω απ’ αυτό… Τώρα που τα σκέφτομαι, είναι κρίμα που δεν είχαμε μαζί μας μιά φωτογραφική μηχανή να αποθανατίσουμε τον «βασιλιά» με το μπουζούκι στα χέρια του, να χαϊδεύει με έναν σχεδόν ευλαβικό τρόπο τις χορδές του, καθώς αυτές έβγαζαν κοφτούς, γλυκους ήχους» λέει και σκέφτομαι όντως τί σπάνιο ντοκουμέντο θα είχαμε σήμερα στα χέρια μας…
«Η μητέρα μου, δεν άντεξε: αντί να με δώσει στον πατέρα μου, μέσα στον πανικό της με έβαλε στην αγκαλιά του Πρίσλεϋ, για να ψάξει στην τσάντα της. Καταλαβαίνεις τί σου λέω; Εγώ στην αγκαλιά του Έλβις που για μερικά δευτερόλεπτα με κρατούσε στοργικά σαν να ήταν ο πατέρας μου! Τέλος πάντων, η μάνα μου βρήκε ένα πρόχειρο χαρτί και το έτεινε στον Έλβις, ζητώντας του συγκρατημένη μεν, αλλά με έκδηλο τον ειλικρινή θαυμασμό της, να της δώσει αυτόγραφο. Εκείνος δέχτηκε και ευγενέστατος όπως ήταν της είπε «Με μεγάλη μου χαρά. Αν και θα νομίζω ότι εγώ είμαι αυτός που θα έπρεπε να ζητήσω αυτόγραφο απ’ τον άντρα σας…».
