Η απάτη της πυραμίδας Ι Sherlock
Πως θα σου φαινόταν να βγάλεις αρκετά χρήματα από το σπίτι σου και σε μικρό χρονικό διάστημα ? Ας πούμε τουλάχιστον 2000 ευρώ, δουλεύοντας για λίγες ώρες την ημέρα και αποκτώντας την οικονομική ελευθερία που πάντα αναζητούσες, απαλλαγμένος από αφεντικά που σε <<ξεζουμίζουν>> για λίγα ευρώ και χωρίς την προοπτική της επαγγελματικής ανέλιξης ?
Το παραπάνω κείμενο αποτελεί μία εν δυνάμει διαφήμιση, η οποία μπορεί να σας σταλεί στο email σας και μας εισάγει στο θέμα που πραγματεύεται το παρόν κείμενο. Ωστόσο, θεωρώ απαραίτητο να σας διηγηθώ μια ιστορία η οποία θα μας εξηγήσει ακριβώς πως καταλήξαμε στο παραπάνω κείμενο/διαφήμιση.
To 1920 στην Νέα Υόρκη, ένας Ιταλός με το όνομα Τσαρλς Πόνζι σκέφτεται έναν δαιμόνιο τρόπο να βγάλει χρήματα και να διατηρήσει την πολυτελή ζωή του στο ακέραιο. Δαιμόνιος και λαοπλάνος με χαρακτηριστικό γνώρισμα το εκρηκτικό του ταπεραμέντο που διαθέτουν οι μεσογειακοί λαοί, επινοεί την λεγόμενη ‘Πυραμίδα’ ή Σχήμα Πόνζι, όπως είναι γνωστή παγκοσμίως. Η λογική είναι απλή , ζητάω από το θύμα 1 ένα πόσο Χ, υποστηρίζοντας κάθε μήνα να λαμβάνει από την ‘επένδυση’ του έναν υψηλό τόκο. Εν συνεχεία, βρίσκω το θύμα 2 και με τον ίδιο τρόπο τον πείθω να βάλει το Χ ποσό υποσχόμενος ως κέρδος τον μηνιαίο του τόκο. Με αυτόν τον τρόπο πληρώνω τον τόκο στο θύμα 1 και ότι μένει το βάζω στην τσέπη μου. Ύστερα θα ψάξω το θύμα 3 και με τον ίδιο τρόπο θα πληρώσω το θύμα 2 και πάει λέγοντας. Κάποια στιγμή ωστόσο, μαζί με τα θύματα πολλαπλασιάζονται ταυτόχρονα και οι πληρωμές τους καθιστώντας την ανεύρεση νέων θυμάτων αρκετά δυσκολότερη. Έτσι όταν όλοι αυτοί ζητήσουν τα χρήματά τους πίσω, το όλο σύστημα καταρρέει. Κάπως έτσι λοιπόν ο Πόνζι φυλακίστηκε και το κόλπο του έγινε γνωστό σε όλη την Αμερικανική επικράτεια.
Επιστρέφοντας στο σήμερα, μια πληθώρα Αμερικάνικων εταιριών έχουν υιοθετήσει ένα παρόμοιο σύστημα πληρωμών στους πελάτες/διανομής. Υποστηρίζουν πως μπορείς ταυτόχρονα ως καταναλωτής να βγάλεις και παθητικό εισόδημα εάν καταφέρεις και προσελκύσεις νέους πελάτες. Δηλαδή σου παρουσιάζουν ένα διάγραμμα έως εξής:
Σου εξηγούν πως ένα γράψεις άτομα κάτω από εσένα θα πάρεις μια μικρή προμήθεια από αυτά που καταναλώνουν. Εν συνεχεία, όταν αυτοί γράψουν και άλλα άτομα κάτω από αυτά, παράλληλα και εσύ ο ίδιος θα πάρεις μια μικρή προμήθεια μαζί με αυτούς που τους έγραψαν και ούτο καθεξής. Φυσικά όποιος ακούει αυτό το σχέδιο μάλλον θα θεωρεί πως ανακάλυψε έναν νέο τρόπο εύρεσης κέρδους. Ωστόσο, πολύ γρήγορα θα καταλάβει πως είναι δύσκολο να πείσει κάποιον να αγοράσει προϊόντα τα οποία είναι άγνωστα και πανάκριβα για τον μέσο καταναλωτή . Ωστόσο, οι εταιρίες αντιλαμβάνονται πως κάτι τέτοιο θα καταστρέψει την αλυσίδα που τους φέρνει ξεκούραστα τεράστιο κέρδος και εν τέλει διοργανώνει σεμινάρια προώθησης των προϊόντων τους. Συγκεκριμένα καλούν τα άτομα του δικτύου τους , δηλαδή τους καταναλωτές/δικτυωτές, οι οποίοι προκειμένου να πετύχουν, προτιμούν να πληρώνουν τα σεμινάρια για να ακούσουν από δήθεν πετυχημένους του χώρου των πωλήσεων, και να μάθουν τα μυστικά της επιτυχίας. Όποιος είχε την τύχη να παρακολουθήσει τέτοιου είδους σεμινάρια είτε από παρότρυνση κάποιου φίλου είτε από απλή περιέργεια, θα διαπιστώσει πως δεν προσφέρουν την παραμικρή γνώση και το μόνο που κάνουν είναι να τονίζουν πόσο ανώτερος/ανώτερη είσαι και τη σπουδαίο ηγέτη κρύβεις μέσα σου. Δηλαδή, σε παροτρύνουν να συνεχίσεις να αγοράζεις προϊόντα , να τονίζεις πόσο τέλεια και οικολογικά είναι, ανεξάρτητα από το τεράστιο κόστος και την χασούρα που θα υποστείς. Με μία πλύση εγκεφάλου που σου δημιουργούν, φυσικά με το αζημίωτο, σου υποδεικνύουν πως ο δρόμος για την επιτυχία είναι για τους δυνατούς και πως όλοι μας κρύβουμε έναν πετυχημένο δικτυωτή. Παράλληλα, σε παροτρύνουν να γράψεις μια λίστα με τα άτομα που γνωρίζεις, να τους τηλεφωνήσεις, να τους παρουσιάσεις το πλάνο της εταιρείας και να τους καλέσεις σε ένα σεμινάριο. Σύμφωνα πάντα με τους γκουρού του είδους, εάν κάποιος είναι δύσπιστος πρέπει να τον απομακρύνεις από την ζώη σου διότι είναι τοξικός και σε κρατάει μακριά από την επιτυχία.
Σύμφωνα με έρευνες του Ινστυντούτου Προστασίας Καταναλωτών της Αμερικής ένας στους 1000 μπόρει να καταγράψει έστω και ένα μικρό κέρδος ! Οι υπόλοιποι 999 έχουν ζημιωθεί και αρκετοί έχουν δανειστεί προκειμένου να αγοράζουν προϊόντα και να τα προωθούν σε κοινωνικά δίκτυα. Παρόλα αυτά, το χειρότερο είναι πως πέρα από την οικονομική καταστροφή έρχεται και η αποξένωση από φίλους. Κανένας δεν θα δεχθεί κοινωνικές σχέσεις με κάποιον που συνεχώς προσπαθεί να πουλήσει την ιδέα της εταιρείας και σνομπάρει τους υπόλοιπους ως αποτυχημένους.
Συνοψίζοντας, αρκετοί αναρωτιέστε τι κοινό έχει το σχήμα Πονζι και το Πολύ Επίπεδο Μάρκετινγκ που λανσάρουν τέτοιου είδους εταιρείες. Ο λόγος είναι απλός και συνοψίζεται στο παρακάτω σχήμα
