Το ποδόσφαιρο των κορυφαίων – Γιούργκεν Κλοπ | ΠΟΛΙΤΗΣ
Θέαμα, φάσεις, γκολ, πάνω-κάτω η μπάλα, είναι όλα αυτά που ο μέσος φίλαθλος αποζητά όταν κάθεται τις Κυριακές να παρακολουθήσει έναν αγώνα ποδοσφαίρου. Ωστόσο υπάρχει μία μερίδα θεατών που έλκεται από την καλή τακτική, από το”σκάκι” των προπονητών, από το πλάνο και τα συστήματα. Ένας εξ αυτών των προπονητών είναι και ο Γιούργκεν Κλοπ, ο νυν τεχνικός της Λίβερπουλ, ο οποίος δικαίως βρίσκεται την τελευταία δεκαετία σταθερά στους κορυφαίους προπονητές του κόσμου, αφήνοντας την δική του μεγάλη ιστορία και παρακαταθήκη στο ποδόσφαιρο.
Εκ πρώτης όψεος, το ποδόσφαιρο του Γιούργκεν Κλοπ πολλοί θα έλεγαν ότι το χαρακτηρίζει μία μικρή “αναρχία”. Παίχτες που απλά τρέχουν πάνω κάτω προσπαθώντας λυσσαλέα να κλέψουν τη μπάλα και που τρέχουν στο χώρο για να μαζέψουν μπαλιές που θα τους φέρουν μπροστά από τα αντίπαλα καρέ. Ευτυχώς για το ποδόσφαιρο, δυστυχώς για τον απλό φίλαθλο και δυστυχώς για τους αντίπαλους του Γερμανού κόουτς, η αλήθεια είναι πως το ποδόσφαιρο που παίζει η Λίβερπουλ (και γενικότερα οι ομάδες που κοουτσάρει) είναι όχι μόνο σύνθετο ως προς την κατανόηση αλλά και άκρως αποτελεσματικό και δύσκολο στην αντιμετώπισή του. Εξάλλου, είναι γνωστό στο ποδόσφαιρο πως ένα εξαιρετικό γκρουπ ποδοσφαιριστών είναι άχρηστο χωρίς το κατάλληλο πλάνο, αλλά και ένα εξαιρετικό πλάνο είναι άχρηστο χωρίς τους κατάλληλους ποδοσφαιριστές.
Το σύστημα που ταιριάζει στην Λίβερπουλ και βλέπουμε συχνά τον Γιούργκεν Κλοπ να χρησιμοποιεί είναι το 4-3-3. Ενίοτε, ο Γερμανός χρησιμοποιεί και το 4-2-3-1, το οποίο ωστόσο προτιμάει όταν θέλει να θωρακίσει καλύτερα τα πλάγια στα μετ’όπισθεν. Η επιλογή του συστήματος, όμως, δεν είναι καθόλου τυχαία, αλλά πηγάζει από τον τρόπο που οι 19 φορές πρωταθλητές Αγγλίας παίζουν στο χορτάρι, όπου παρατηρούμε πως ανά τα χρόνια, ο Κλοπ έχει αφομοιώσει ένα στυλ πιο άμεσης εκδήλωσης των επιθέσεων, ένα στυλ που πολλοί θα χαρακτήριζαν και “παλιάς εποχής”.
Αρχικά, ο Κλοπ παρατάσσει την ομάδα του με αρκετά συμπαγή σχηματισμό. Όταν η Λίβερπουλ έχει πατήσει στο μισό του αντιπάλου, τα εξτρέμ συγκλίνουν προς το κουτί, ενώ το πλάτος έρχεται από τα φουλμπακ. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι “κόκκινοι” στο κέντρο, όπου το 6αρι μένει πίσω να φυλλάει τα νότα, το ένα 8αρι παραμένει σε ρόλο οργανωτή, ενώ ο άλλος box to box παίχτης (συνήθως ο Κεϊτά) πατάει περιοχή για να αποτελέσει μία έξτρα επιλογή.
Όπως ειπώθηκε, τα μπακ είναι ίσως το σημαντικότερο κομμάτι στην τωρινή Λίβερπουλ. Για να το αντιληφθούμε αυτό, θα πρέπει να ανατρέξουμε στην Ντόρτμουντ του Κλοπ, η οποία έφτασε μέχρι τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ. Με παρόμοιο στυλ τότε, ο Κλοπ βάσιζε τεράστιο μέρος του ποδοσφαίρου του στην οξυδέρκεια του Ιλκάι Γκουντογκάν, ένα από τα καλύτερα ανερχόμενα οχτάρια τότε, ο οποίος πάντα έβλεπε γήπεδο και μοίραζε υποδειγματικά την μπάλα. Στην Λίβερπουλ, ωστόσο, ο Γερμανός τεχνικός δεν είχε και θα τολμήσουμε να πούμε ότι δεν έχει αντίστοιχο παίχτη. Η πρόσφατη ιστορία της Πρέμιερ Λιγκ έχει δείξει ότι τα μπακ είναι από τις σημαντικότερες θέσεις.
Ο Κλοπ, λοιπόν, διαθέτοντας ίσως τα δύο καλύτερα ακραία μπακ, βασίζει τεράστιο μέρος της ανάπτυξης σε αυτά, αφού από τους “Ρόμπο” και Αλεξάντερ-Άρνολντ παίρνει πλάτος, ασσίστ αλλά και βοήθεια στην ανάπτυξη από πίσω. Το παραπάνω αναδεικνύει και έναν από τους λόγους που ο Γιούργκεν Κλοπ συγκαταλλέγεται στους κορυφαίους προπονητές του κόσμου. Η προσαρμοστικότητά του αυτή και η “ανάγκη” του για εξέλιξη. Συνεχίζοντας ωστόσο στην επιθετική προσέγγιση του Κλοπ, όπως είπαμε, η Λίβερπουλ έχει αφομοιώσει έναν ίσως παλιάς κοπής τρόπο παιχνιδιού, ένα θα λέγαμε πιο άμεσο τρόπο ανάπτυξης.
Συγκεκριμένα, ο Γιούργκεν Κλοπ δεν είναι λάτρης της υπερβολικής και ανούσιας κατοχής. Προτιμάει οι φάσεις να τελειώνουν άμεσα, δίχως ωστόσο να γίνονται εκπτώσεις στην ποιότητα. Για τον λόγο αυτό, παρατηρείται συνεχώς ο εξαιρετικός Φαν Ντάικ να ψάχνει με βαθειά μπαλιά ένα από τα εξτρέμ, με τον Σαλάχ να είναι ο πιο συνήθης παραλήπτης, ή ο Άλισον να ψάχνει κάποιο από τα προωθημένα μπακ στη γραμμή. Άλλο χαρακτηριστικό της αμεσότητας του ποδοσφαίρου της Λίβερπουλ είναι οι διαγώνιες μπαλιές από το ένα μπακ στο άλλο, όπου υπάρχει και χώρος για εξέλιξη της επίθεσης.
Όπως καταλαβαίνει κανείς, λοιπόν, η φιλοσοφία του Γιούργκεν Κλοπ, όσον αφορά την επίθεση, είναι η αμεσότητα και η εκμετάλλευση των χώρων. Για αυτό και όλοι οι φίλαθλοι και αναλυτές, αν τους ζητηθεί να περιγράψουν την Λίβερπουλ, θα πουν “με μία – δύο – τρεις πάσες φτάνει στη περιοχή”. Για να φτάσει όμως ο Γερμανός την Λίβερπουλ σε αυτό το σημείο, πέρασε από συμπληγάδες. Ανέλαβε μία Λίβερπουλ άναρχη από τον Μπρένταν Ρότζερς, μία Λίβερπουλ που εξαρτιόταν κυριολεκτικά από τον Σουάρεζ και την έφτασε σιγά σιγά στην κατάκτηση του Τσάμπιονς Λιγκ και της Πρέμιερ Λιγκ. Εντόπισε και διόρθωσε κάθε αδυναμία της ομάδας, την απήλλαξε από τα βάρη (Κάριους, Μινιολέ, Κλάιντ, Λαλάνα) και σιγά σιγά έφερε τους παίχτες που θα την στελέχωναν και θα την έφταναν στην κορυφή (Φαν Ντάικ, Άλισον, Ρόμπερτσον).
Το στοιχείο, όμως, για το οποίο είναι γνωστός ο Γιούργκεν Κλοπ, για το οποίο φημίζονται όλες οι ομάδες του, είναι ο τρόπος με τον οποίο πιέζουν. Ίσως ένα θεμελιώδες χαρακτηριστικό της φιλοσσοφίας του Κλοπ είναι η ολοκληρωτική πίεση στον αντίπαλο. Η ασφυκτική πίεση δηλαδή με κάθε τρόπο από όλους τους παίχτες πάνω σε όλη την αντίπαλη ομάδα. Όταν η Λίβερπουλ βρίσκεται σε θέση άμυνας, έχει στόχο να κερδίσει αμέσως πίσω τη μπάλα, κάτι που επιχειρεί στέλνοντας 2 και 3 παίχτες πάνω στον αντίπαλο. Σκοπός είναι να ωθήσει τον αντίπαλο ποδοσφαιριστή σε λάθος, ή σε γιόμα (από την οποία οι Κόκκινοι θέλουν να κερδίσουν την δεύτερη μπάλα) και να του κόψει τις επιλογές κοντά. Για τον λόγο αυτό, η πίεση γίνεται συντονισμένα, με απίστευτη ένταση και προσπαθώντας να ανακόψει την μία πλευρά από την άλλη, ενώ όλοι οι ποδοσφαιριστές κινούνται ως σύνολο, προσπαθώντας να μαρκάρουν και ενδεχόμενες πάσες. Η τακτική αυτή, την οποία έφερε στο σύγχρονο ποδόσφαιρο ο Γιούργκεν Κλοπ, ονομάζεται gegenpress.
Με αυτόν τον τρόπο, ο αντίπαλος αναγκάζεται να σκεφτεί γρήγορα, να είναι απόλυτα ακριβής στην πάσα ή την τρίπλα του και να έχει καλή αντίληψη. Ωστόσο, το αρνητικό είναι πως στην περίπτωση που η αντίπαλη ομάδα καταφέρει να σπάσει το gegenpress, τότε η Λίβερπουλ βρίσκεται σε ευάλωτη θέση. Από την φύση του το σύστημα αυτό, απαιτεί από τους παίχτες της Λίβερπουλ να “μαζεύονται” σε μία πλευρά, με αποτέλεσμα το φουλμπακ ή το εξτρέμ της αντίπαλης πλευράς να βρίσκεται ελεύθερο να υποδεχτεί τη μπάλα.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί η διαφορά ανάμεσα στο σκεπτικό δύο τιτάνων της προπονητικής, του πεπ Γκουαρντιόλα και του Γιούργκεν Κλοπ. Όπως καταλαβαίνουμε, και οι δύο προπονητές είναι λάτρεις της πίεσης και της εκμετάλλευσης των χώρων. Ωστόσο, υπάρχει μία μικρή αλλά σημαντική και ειδοποιός διαφορά. Ο μεν Γκουαρντιόλα, τεχνικός της Μάντσεστερ Σίτι, χρησιμοποιεί την πίεση ώστε η ομάδα του να ανακτήσει την κατοχή και να χτίσει εκ νέου επίθεση και να δημιουργήσει εκ νέου χώρους. Εν αντιθέσει, ο Γιούργκεν Κλοπ δεν χρησιμοποιεί την πίεση για την ανάκτηση της κατοχής και το χτίσιμο νέας επίθεσης και την δημιουργία εκ νέου χώρων. Στόχος του είναι να πιάσει τον αντίπαλο σε επικίνδυνα σημεία, να του κλέψει την μπάλα έξω από την περιοχή του, να κλέψει με στόχο να τελειώσει την φάση, να εκμεταλλευτεί τους ήδη υπάρχοντες χώρους και την ανοργάνωτη αντίπαλη άμυνα.
Όλα τα παραπάνω λοιπόν απαιτούν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά από τους παίχτες του Κλοπ, στοιχεία τα οποία τα βλέπουμε και τα θαυμάζουμε κάθε Κυριακή στην Πρέμιερ Λιγκ. Πρώτον και κύριον, είναι η αντοχή, τα πνευμόνια που λέμε. Η ένταση στο ποδόσφαιρο του Κλοπ και ο γρήγορος ρυθμός απαιτούν από τους παίχτες τεράστια ποσά ενέργειας, ειδικά από τα μπακ. Ένα επιπλέον χαρακτηριστικό είναι η ακρίβεια στις πάσες, σε συνδυασμό με τις τοποθετήσεις. Τέλος, όπως σε κάθε κορυφαίο τεχνικό στην σύγχρονη εποχή, έτσι και στον Γιούργκεν Κλοπ θα δούμε μία “ελευθερία” των παιχτών στο γήπεδο. Όπως προείπαμε, το ποδόσφαιρο του Γιούργκεν κλοπ θα μπορούσε κάποιος να το πει άναρχο. Η σωστή λέξη, όμως, θα ήταν “ελεύθερο”.
Βλέπουμε συχνά πυκνά τα μπακ να τελειώνουν φάσεις, ή τα στόπερ να δημιουργούν παιχνίδι, ή τα εξτρέμ να αμύνονται. Ο Γιούργκεν Κλοπ, λοιπόν, είναι και αυτός ενας από τους τεχνικούς που δεν αρέσκονται οι παίχτες του να είναι “δεινόσαυροι” δηλαδή “παλιού στυλ”. Θέλει παίχτες σύγχρονους, θέλει μπακ που να ξέρουν και να τελειώνουν και να δημιουργούν, στόπερ που να ξέρουν να πασάρουν. Αυτό είναι το σύγχρονο ποδόσφαιρο και ο Κλοπ είναι και αυτός ένας εκ των εκφραστών του.
Ωστόσο, αξίζει να αναλύσουμε και ένα αρνητικό του προπονητή Κλοπ, ένα αρνητικό ωστόσο που στην Λίβερπουλ έχει καταφέρει να αντιστρέψει. Τόσο στις προηγούμενες ομάδες του, κυρίως την Ντόρτμουντ, όσο και στην Λίβερπουλ (σε μικρότερο βαθμό), βλέπαμε μετά από ένα σημείο εκτεταμένα ντεφορμαρίσματα, κοιλιές, ή πολύ απλά την ομάδα να “κλατάρει”, όπως οι πολλοί τραυματισμοί και η κακή εικόνα της Ντόρτμουντ μετά τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ. Ένας από τους λόγους που συνέβαινε αυτό ήταν η συνολική ένταση και το στυλ του παιχνιδιού του Κλοπ. Με απλά λόγια, βλέπαμε πως όταν ξεκινούσε η κοιλιά, αυτό σήμαινε και το τέλος της καλής πορείας του Κλοπ με την ομάδα, σε αντίθεση με άλλες ομάδες που το ντεφορμάρισμα και η κοιλιά είναι παροδικά.
Ωστόσο, ο Γερμανός έχει καταφέρει να το ανατρέψει αυτό στην Λίβερπουλ. Έχει καταφέρει να προσαρμόσει την ένταση των προπονήσεων και των αγώνων στην αγωνιστική κατάσταση της ομάδας του. Έχει καταφέρει επίσης να έχει σε πολύ καλή φυσική κατάσταση ακόμα και τους γερόλυκους (ο 34χρονος τότε Μίλνερ είχε τα καλύτερα αποτελέσματα σε εργομετρικά τεστ που έγιναν στο Μέρσεϊσαιντ), κάτι που δείχνει ακόμα μία φορά γιατί είναι προπονητής κορυφαίος και με διάρκεια.
Αυτό ήταν το ποδόσφαιρο του Γιούργκεν Κλοπ και της Λίβερπουλ που ο ίδιος έχτισε και την έφτασε στα μεγαλεία της Ευρώπης και της Αγγλίας μετά από πολλά χρόνια. Ένα προπονητής εκφραστής του σύγχρονου ποδοσφαίρου με καθολική αποδοχή και άκρως αποτελεσματικός. Ο προπονητής που “έγραψε” ολόκληρα κεφάλαια στα βιβλία προπονητικής για το gegenpress και το πως πρέπει να πιέζει μία ομάδα για να πνίξει τον αντίπαλο. Ένας μάστερ της τακτικής και του “ποδοσφαιρικού εκφοβισμού” του αντιπάλου. Σε ευχαριστούμε για όλα όσα έχεις δώσει στο ποδόσφαιρο, την Πρέμιερ Λιγκ και την Λίβερπουλ.
ΠΟΛΙΤΗΣ
